Thanh gươm của vua Dionysius

Damocles lặng người; nụ cười tắt ngấm trên môi. Khuôn mặt gã tái xanh còn đôi tay thì run lẩy bẩy. Bây giờ, gã chẳng còn thiết đến cao lương mỹ vị hay nhạc múa gì nữa. Điều duy nhất gã nghỉ đến là thoát ngay khỏi chỗ ngồi này, càng nhanh càng tốt.

***

Thuở xưa, Dionysius trị vì xứ Syracuse - một xứ sở giàu có nhất vương quốc Sicily. Dionysius sống trong một cung điện nguy nga tráng lệ với vô số đồ vật đắt giá và đông đảo tùy tùng.

Quyền lực và sự giàu có của Dionysius đã khiến nhiều người ở xứ Syracuse ghen tị. Và Damocles - một cận thần thân tín của Dionysius - là một trong số đó. Hắn ta luôn ca thán với nhà vua rằng:

- Ngài thật là may mán! Ngài có tất cả mọi thứ mà người khác ao ước. Ngài chính là người hạnh phúc nhất thế gian.Dionysius chán ngấy khi suốt ngày phải nghe những lời đó của Damocles. Một hôm, nhà vua bảo với người cận thần của mình:

- Sao lúc nào ngươi cũng nghĩ ta hạnh phúc hơn mọi người vậy?

- Nhưng quả thật là vậy, thưa đức vua. - Damocles trả lời. - Hãy nhìn vào quyền lực và tài sản mà Người đang nắm giữ. Người chẳng bao giờ phải bận tâm hay lo nghĩ bất kỳ điều gì. Cuộc sống còn có thể tốt đẹp hơn thế sao?

- Vậy thì ta cho phép ngươi được thay thế ta trong một ngày.

- Ôi! Thần chưa khi nào dám mơ đến điều này. - Damocles sung sướng. – Chỉ cần được ở vào vị trí của ngài một ngày đã là niềm hạnh phúc nhất đối với thần rồi.

- Được thôi! Vậy thì ngày mai ngươi hãy đến đây, rồi ngươi sẽ có được niềm hạnh phúc đó.

Thế là ngày hôm sau, Damocles được dẫn đến cung điện. Theo lệnh của Dionysius, những người hầu trong cung phục vụ Damocles tận tình như phục vụ chủ nhân của họ.

Họ khoác lên người Damocles áo choàng hoàng gia và đặt lên đầu gã chiếc vương miện của nhà vua. Damocles ngồi xuống chiếc bàn lớn trong sảnh ăn và lập tức các cao lương mỹ vị được dọn ra. Chẳng còn gì sung sướng hơn thế nữa đối với Damocles. Những loại rượu quý hiếm, hoa thơm quá ngọt, dầu thơm hảo hạng và nhạc múa rộn rã liên tiếp được dâng lên. Damocles ngồi thư giãn trên tắm nệm êm ái, tận hưởng niềm hạnh phúc vô bờ.

- Ôi! Thế này mới là sống chứ. - Gã thở dài nói với Dionysius đang ngồi phía góc bàn đối diện. - Trước giờ thần chưa từng được tận hưởng cuộc sống tuyệt vời như thế này.

Nói rói gã nâng cốc rượu lên miệng và ngửa mặt lên trần nhà. Nhưng cái gì đang đung đưa trên cao và mũi nhọn chĩa thẳng vào đầu gã thế kia?

Damocles lặng người; nụ cười tắt ngấm trên môi. Khuôn mặt gã tái xanh còn đôi tay thì run lẩy bẩy. Bây giờ, gã chẳng còn thiết đến cao lương mỹ vị hay nhạc múa gì nữa. Điều duy nhất gã nghỉ đến là thoát ngay khỏi chỗ ngồi này, càng nhanh càng tốt.

Ngay trên đầu của Damocles, một thanh gươm được treo vào một sợi dây mỏng mảnh. Lưỡi gươm sắc bén của nó nhắm thẳng vào chính giữa đỉnh đầu gã.

Thoạt tiên, Damocles toan nhảy khỏi ghế và chạy trốn, nhưng gã lập tức từ bỏ ý định vì sợ rằng chỉ cần một chuyển động nhỏ cũng làm đứt sợi dây và khiến thanh gươm rơi thẳng xuống. Damocles ngồi im như tượng đá.

- Có chuyện gì thế? - Dionysius hỏi. - Sao ta thấy ngươi có vẻ căng thẳng vậy?

- Thanh gươm! Thanh gươm trên kia kìa! - Damocles thì thào. - Ngài có thấy nó không?

- Dĩ nhiên là có chứ! - Dionysius đáp. - Ta thấy nó mỗi ngày. Lúc nào nó cũng lơ lừng trên đầu ta và có thể rơi xuống bất cứ khi nào. Nhưng đó chỉ là một phần nổi mà ta cố tình đặt ra để nhắc nhở mình về những tai họa tiềm ẩn khác, chẳng hạn như sự phản bội của các cận thần, sự quay lưng của dân chúng, sự xâm lược của kẻ thù hoặc những quyết định sai lầm của chính bản thân ta. Muốn có quyền lực, trước tiên ngươi phải học cách chấp nhận mọi hiểm nguy và rủi ro, ngươi hiểu không?

- Vâng, thưa đức vua, thần đã thấm thía điều đó. - Damocles trả lời. – Thần không nghĩ ngài phải lo nghĩ nhiều điều như thế này. Hãy trở lại vị trí của ngài, còn thần, thần trở về nhà mình ngay.

Từ đó về sau, Damocles không bao giờ muốn đánh đối vị trí của mình với nhà vua một tích tắc nào nữa.

Trích "Tuyển tập truyện hay dành cho thiếu nhi" - Tập 3 - William J. Bennett